Hai xa algún tempo subiamos a este blogue un primeiro e sinxelo patrón de autocorrección dos textos propios, ao que lle seguiu unha segunda entrega algo máis elaborada, e as causas que motivaron que experimentasemos este método co alumnado seguen sendo as mesmas hoxe en día: mellorar o dominio da expresión escrita e asumir responsabilidades e maior autonomía na tarefa da corrección e na aprendizaxe por parte do alumnado, e procurar unha práctica metodolóxica efectiva, práctica e didáctica por parte do profesor.
Comprobado tamén que se converte nunha tarefa difícil de manter de maneira sistemática ao longo do curso, e que os logros, na medida en que apliquei o patrón de xeito irregular, non son os desexados, cando menos fomos adaptando o patrón ao que o estudante pode corrixir en cada momento e establecendo diferentes fases de aplicación destes sistema de signos e abreviaturas ao longo do ano conforme se vai precisando avanzar (tipos de textos, propiedades textuais, erros de redacción, etc.).
No título desta entrada xogo cunha referencia xa clásica, Daniel Cassany, que ten en Reparar la escritura un dos seus traballos máis prácticos. Nel, formula problemas e ofrece un abano de solucións, isto é, unha serie de técnicas de corrección da expresión escrita para a súa aplicación inmediata nas aulas. Recomendo tamén a súa lectura para reflexionar sobre as prácticas propias, especialmente, do primeiro apartado, no que é ben fácil verse retratado no papel tradicional que se lle asigna ao docente de lingua na corrección. Tirando dun esquema de Enseñar lengua (páx. 287), sintetizamos eses roles preestablecidos para o profesor, tamén para o alumno, no proceso da corrección:
Profesor
- A corrección é responsabilidade exclusivamente súa, porque ten o coñecemento necesario para facelo.
- Está obrigado a corrixir todos os exercicios. É case a demostración da súa capacidade e traballo.
- Ten que corrixir todos os erros do texto, que ha de ficar perfecto. Ten que dar a solución correcta.
Alumno
- Non está capacitado para autocorrixirse ou para corrixir un compañeiro, xa que non ten coñecementos de abondo para facelo e podería equivocarse.
- Agarda que se lle corrixa todo. Non ten sentido escribir se non é corrixido.
- Non pode cometer erros porque crean hábito. Esta é unha visión condutista do erro.
En rachar estes roles andamos e estes novos patróns que presentamos a continuación foron os que adaptei para cuarto e segundo da ESO en consonancia co propio currículo e cos libros de texto que manexamos neste curso, por aquilo de manter sempre unha ligazón co marco de referencia máis claro que adoita ter o alumnado.